Dầu dừa nguyên chất (VCO) là một sản phẩm mới, có giá trị cao vì những giá trị dinh dưỡng của nó như một loại thực phẩm chức năng cho con người. Nhu cầu về VCO trên thế giới ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, hiện nay, sản xuất VCO chủ yếu còn ở quy mô nhỏ, nông hộ nhưng có thu nhập cao gấp 5 - 8 lần so với sản xuất cơm dừa khô truyền thống (copra) hoặc bán trái khô. Việc sản xuất sản phẩm mới này giúp cải thiện đáng kể thu nhập cho người trồng dừa.
Định nghĩa về dầu dừa nguyên chất theo tiêu chuẩn quốc gia của Philippines (PNS/BAFPS 22:2004/ICS 67.2000.10) như sau:
- Dầu dừa được trích ra từ cơm dừa khô, tươi theo phương pháp thủ công hoặc bằng thiết bị máy móc, có hoặc không có sử dụng nhiệt, không qua công đoạn tinh luyện, khử màu, khử mùi, là những phương pháp có thể làm thay đổi bản chất tự nhiên của dầu. Dầu dừa nguyên chất có thể làm thực phẩm trực tiếp cho con người mà không cần phải qua chế biến thêm.
- VCO bao gồm các triglyceride mạch trung bình, là chất chống oxy hóa. Các acid béo no trong VCO rất khác biệt với acid béo no mạch dài trong thành phần của mỡ động vật.
- VCO là hình thức tinh khiết nhất của dầu dừa, không màu và trong như nước. Nó chứa Vitamine E tự nhiên và không bị oxy hóa và thủy phân bởi vì hàm lượng acid béo tự do rất thấp và trị số peroxide thấp. Nó có hương thơm tự nhiên của dừa, hương thơm này dao động từ thoang thoảng đến đậm đà tùy thuộc vào công nghệ chế biến.
- VCO khác biệt rất lớn với dầu dừa được ép từ cơm dừa khô truyền thống. Dầu dừa từ cơm dừa khô truyền thống cần phải được tinh luyện, khử màu, khử mùi mới có thể dùng làm dầu ăn. Dầu dừa tinh luyện từ cơm dừa khô truyền thống có màu vàng, không mùi, không vị và không chứa Vitamine E tự nhiên bởi vì nó bị khử bởi nhiệt độ cao và các hóa chất trong quá trình tinh luyện.
Đặc điểm và công dụng của VCO
Mức độ no và độ dài các mạch carbon của các acid béo có trong dầu thực vật hay mỡ động vật quyết định đặc tính và công dụng tương ứng của nó đối với sức khỏe con người. Chất béo càng no, mạch carbon càng dài thì càng cứng và nhiệt độ nóng chảy càng cao. Dầu dừa là một trong những loại dầu đặc trưng nhất bởi vì nó chứa tỷ lệ cao nhất các acid béo mạch trung bình với chiều dài mạch carbon C8-C12. VCO hoạt động và được tổng hợp rất khác biệt trong cơ thể người so với các loại chất béo no và không no khác. Các acid béo mạch trung bình trong dầu dừa chiếm khoảng 64%, trong đó acid Lauric (C12) là thành phần chủ yếu chiếm tỷ lệ cao từ 47-53% tùy thuộc vào từng giống dừa.
Đặc tính vật lý có ý nghĩa nhất của dầu dừa làm nó khác biệt nhất so với các loại chất béo khác, đó là nó không mềm dần theo nhiệt độ tăng mà nó chuyển khá đột ngột từ trạng thái đặc sang lỏng trong một biên độ nhiệt độ hẹp. Về khía cạnh này, dầu dừa có đặc điểm gần giống với bơ ca cao. Dầu dừa ở trạng thái lỏng ở nhiệt độ khoảng >270C và đông đặc ở nhiệt độ 220C tương tự như bơ ở các nước ôn đới.
Từ rất lâu, dầu dừa nói chung và dầu dừa nguyên chất nói riêng đã được sử dụng trong thực phẩm và phi thực phẩm. Trong công nghệ hóa dầu, sử dụng dầu dừa nguyên chất thay cho dầu dừa tinh luyện có nguồn gốc từ cơm dừa khô truyền thống sẽ làm gia tăng chất lượng sản phẩm bởi vì đặc tính chống dị ứng của nó. Những phát hiện thú vị về những ứng dụng của dầu dừa nguyên chất được ghi nhận rất khác biệt và có giá trị sử dụng cao hơn dầu dừa truyền thống đó là:
- Dầu xả cho tóc và làm ẩm da.
- Dầu nền cho các sản phẩm chăm sóc da và mỹ phẩm khác.
- Dầu nền cho các sản phẩm dầu xoa bóp, massage.
- Thực phẩm chức năng và thực phẩm dinh dưỡng.
Theo ông Arthur Bautista - chuyên gia của Viện nghiên cứu Splash, định nghĩa thực phẩm dinh dưỡng có nghĩa là loại thực phẩm có thành phần của thực phẩm tự nhiên có ích cho sức khỏe hoặc có khả năng giúp làm giảm các nguy cơ nhiễm các bệnh mãn tính vượt khỏi chức năng dinh dưỡng cơ bản của nó. Nói một cách đơn giản, thực phẩm dinh dưỡng là những chất không chỉ có giá trị về dinh dưỡng mà còn tốt cho sức khỏe. Dầu dừa nguyên chất được xem như một loại thực phẩm dinh dưỡng theo một số kết quả nghiên cứu sau:
- Chất béo mạch carbon trung bình (C8-C12) trong dầu dừa có cấu trúc tương tự như chất béo tìm thấy trong sữa mẹ giúp tăng sức đề kháng cho trẻ. Nó cũng có tác dụng tương tự trên người lớn, (Kabara, 2000).
- Dầu dừa nguyên chất sở hữu khả năng kháng viêm, kháng khuẩn và chống oxy hóa, chúng bảo vệ con người tránh bị xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch, (Fife, 2004).
- Dầu dừa nguyên chất làm tăng sức đề kháng.
- Dầu dừa nguyên chất bảo vệ cơ thể chống bệnh tim mạch bằng cách làm tăng mật độ cao lipoprotein (HDL), là chất thu gom cholesterol thừa trong cơ thể do gan bài tiết ra.
- Dầu dừa nguyên chất cung cấp chức năng bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh lây nhiễm mà không thể được điều trị dễ dàng bằng các loại kháng sinh thông thường.
- Dầu dừa nguyên chất được tiêu hóa dễ dàng không cần sự hỗ trợ của mật, nó đi thẳng vào gan và chuyển hóa thành năng lượng, (Dayrit, 2003).
- Dầu dừa nguyên chất kích thích quá trình trao đổi chất, tăng cường năng lượng và ngăn cản tích trữ chất béo trong cơ thể, vì vậy mà nó ngăn cản chứng béo phì, (Dayrit, 2003).
- Dầu dừa nguyên chất cải thiện giá trị dinh dưỡng của thực phẩm bằng cách tăng khả năng hấp thụ các vitamin, khoáng chất và các amino acid, (Fife, 2004).
- Dầu dừa nguyên chất là nguồn chất béo năng lượng thấp duy nhất của thế giới, (Fife, 2004).
- Dầu dừa nguyên chất ngăn cản hoạt động của các chất gây ung thư, (Clara Lim Syliangco, 1987).
Ý nghĩa kinh tế-xã hội của dầu dừa nguyên chất
Từ năm 2001, khi lần đầu tiên dầu dừa nguyên chất được một công ty dược thảo mang từ Philippines sang Mỹ, nhu cầu của dầu dừa nguyên chất tăng đều hàng năm ở Mỹ và lan sang nhiều quốc gia khác như Canada, Úc, Anh Quốc. Dầu dừa nguyên chất là dòng sản phẩm mới nhất của chuỗi sản phẩm từ dừa mà Philippines giới thiệu ra thế giới. Ngày nay, nhiều quốc gia khác như Ấn Độ, Indonesia, Fiji, New Guinea cũng xuất khẩu dầu dừa nguyên chất bởi vì giá trị kinh tế của nó cao gấp 400-500% giá trị xuất khẩu của dầu dừa thông thường. Hiện nay nhu cầu về dầu dừa nguyên chất vẫn còn cao hơn cung bởi vì hầu hết được sản xuất theo quy mô nhỏ.
Nhìn chung, cơm dừa từ 15 trái dừa khô (dừa Philippines, tương đương 3,3 kg cơm dừa khô) sản xuất được một lít dầu dừa nguyên chất .. Với giá cơm dừa khô nội địa của Philippines trong 14 năm qua ở mức 10,7 peso/kg (tương đương 0,19 USD), 15 trái dừa làm cơm dừa khô có giá trị 0,63 USD. Tuy nhiên, nếu sản xuất dầu dừa nguyên chất, 15 trái dừa sẽ cho thu nhập 130 Peso (tương đương 2,4 USD). Thu nhập sẽ còn cao hơn nữa nếu bán lẻ theo giá nội địa. Ở những vùng sản xuất dầu dừa nguyên chất, nông dân có thu nhập tăng thêm từ một trái dừa từ 3-5 Peso (tương đương 0,05 – 0,1 USD).
Ở cấp độ kinh tế vĩ mô, giá trị tăng thêm về khía cạnh thu hồi ngoại tệ từ việc xuất khẩu dầu dừa của Philippines rất cao. Giá dầu dừa thế giới bình quân trong 10 năm (từ năm 1994-2004) dao động bình quân ở mức 582USD/ tấn, trong khi giá xuất khẩu dầu dừa nguyên chất vào tháng 12/2004 là 3.134 USD/ tấn, cao gấp 500% so với thu nhập từ dầu dừa thông thường. Với giá xuất khẩu này, dầu dừa nguyên chất đang là sản phẩm từ dừa có giá trị cao nhất trên thị trường thế giới.
Các nước trồng dừa tăng cường quảng bá, tuyên truyền về công dụng của dầu dừa nguyên chất. Ở Thái, mỗi nhân viên của Viện nghiên cứu cây ăn quả Chumphon mỗi sáng đi làm đều uống hai muỗng café dầu dừa nguyên chất do chính Viện cung cấp miễn phí. Ở Philippines, dầu dừa nguyên chất được làm thành các viên nang như viên dầu cá và bán rộng rãi ở các hiệu thuốc trên khắp cả nước. Ở Việt Nam, hiện nay Công ty chế biến dừa Thành Vinh – địa chỉ Khu công nghiệp An Hiệp là đơn vị duy nhất sản xuất và thương mại hoá sản phẩm dầu dừa nguyên chất
(01-04-2015)
(Trích từ Sách hướng dẫn chế biến dầu dừa nguyên chất ở quy mô nhỏ và quy mô nông hộ của Divina D. Bawalan và Keith R.Chapman- Do FAO xuất bản năm 2006.)
(Nguồn: http://www.bentre.gov.vn/drp/portal/lehoidua/v-1/t-3/n/82)